می‌دانید که ایران یکی از 10 کشور برتر دنیا در زمینه صنایع دستی است؟ و آیا می‌دانید که در بازارهای جهانی، شناسنامه صنایع دستی در میزان ارزشی که محصول پیدا می‌کند، نقش مهمی دارد؟ واقعیت این است که درصد قابل توجهی از درآمد ناخالص ملی، مربوط به ارزآوری صنایع دستی است و با ثبت آثار صنایع دستی و صدور شناسنامه برای آن‌ها، می‌توان میزان این ارزآوری را به نحو مؤثری افزایش داد. بنابراین کاملا به جا است که جایگاه ایجاد یک شناسنامه معتبر و ثبت آثار صنایع دستی در کشور، به درستی شناخته شود. برای این منظور با ما همراه باشید تا ببینیم شناسنامه صنایع دستی چیست و چطور صادر می‌شود.
شناسنامه صنایع دستی چیست؟
شناسنامه صنایع دستی، مدرکی شبیه پاسپورت شناسایی است که به نام شخص صاحب اثر هنری صادر می‌شود. این شناسنامه‌ها که به درخواست هنرمندان یا ورثه هنرمند فوت شده صادر می‌شوند، ممهور به مهر وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور بوده و در تولید آن‌ها از کاغذ هولوگرام دار ضد‌جعل استفاده می‌شود. به همین دلیل تا 98.9 درصد، غیر قابل جعل هستند. شناسنامه صنایع دستی حاوی مشخصات دقیق اثر هنری به 3 زبان بین‌المللی است. فروش و انتقال مالکیت اثر تماماً در صفحه نقل و انتقال شناسنامه ثبت می‌شود و در مجموع می‌توان گفت که وجود چنین مدرکی، اعتبار بین‌المللی و ارزش مادی این آثار را در بازارهای جهانی افزایش خواهد داد.
برای آشنایی با صنایع دستی ایران، حتما مقاله «آشنایی با صنایع دستی ایران» را بخوانید.
تاریخچه دستور صدور شناسنامه صنایع دستی در ایران
صدور شناسنامه صنایع دستی در ایران و ایجاد یک سیستم هوشمند یکپارچه برای این منظور، حرکتی نوپا است که در سال‌های اخیر به همت معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در مسیر اجرایی قرار گرفته است. تشکیل یک سیستم هوشمند برای مدیریت بهترپتانسیل عظیم صنایع دستی، زمینه فروش بهتر این آثار در کلاس بین‌المللی را فراهم می‌کند و راهی کاملاً قانونمند و معتبر در جهت ایجاد هویت برای میراث ملموس و ناملموس ایرانی است که به تدریج در حال تکمیل است.
آیا شناسنامه صنایع دستی مهم است؟
وجود شناسنامه صنایع دستی، باعث ایجاد ارزش افزوده برای اثر هنری شده و روند قیمت‌گذاری و فروش صنایع دستی را تسهیل می‌کند. به علاوه، ثبت آثار صنایع دستی، قابلیت رهگیری آثار را آسان‌تر کرده و به برندسازی آن‌ها کمک می‌کند. همچنین با شناسنامه دار کردن صنایع دستی می‌توان اعتماد و انگیزه بیشتری در خریدار ایجاد کرد تا نسبت به کیفیت آثار خریداری شده، مطمئن شود.
تقویت صادرات غیر‌نفتی را هم نباید از یاد برد. به علاوه، رونق گرفتن و توسعه صنایع دستی، بخش مهمی از اشتغال‌زایی در داخل کشور است و به ارتقای سطح تولید ملی کمک می‌کند. یکی دیگر از مزایای ضمنی این موضوع، جذب گردشگران بیشتر به کشور است و با توجه به اینکه ورود هر گردشگر به کشور باعث رونق گرفتن 11 شغل می‌شود، می توان به اهمیت زیاد شناسنامه دار کردن صنایع دستی پی برد.
علاوه بر این‌ها، باید گفت که ثبت آثار صنایع دستی، قدرت بازدارندگی بیشتری در جهت جلوگیری از سرقت آثار هنری و کپی‌برداری از آن‌ها ایجاد خواهد کرد؛ زیرا در این صورت، مرجعی معتبر برای ثبت مالکیت اثر هنری وجود دارد. به‌علاوه، امکان ثبت آثار هنرمندانی که آثار آن‌ها قبلا به فروش رفته یا اکنون در قید حیات نیستند هم فراهم است.
صنایع دستی شناسنامه دار، روند صادرات و واردات صنایع دستی را به خصوص از گذرگاه‌های گمرکی تسهیل می‌کند و راهی عالی برای معرفی فرهنگ اصیل ایرانی و هنرمندان ایرانی در بازارهای جهانی است.
در نهایت، از آنجا که اطلاعات کامل هنرمندان همراه با عکس و رزومه آن‌ها در سایت شناسنامه ثبت می‌شود، یک منبع معتبر هوشمند شکل می گیرد و وجود شناسنامه‌ها به ماندگاری اطلاعات اثر و افزایش قیمت مادی و اعتبار بین‌المللی آن‌ها کمک می‌کند.
مراحل ثبت صنایع دستی و صدور شناسنامه
برای ثبت آثار صنایع دستی و صدور شناسنامه برای آن‌ها باید مراحل زیر طی شود:
- تکمیل فرم اطلاعات اثر هنری همراه با مشخصات صاحب اثر و عکس اثر هنری
- ارزیابی صحت اطلاعات ارسال شده توسط کارشناسان مربوطه
- ارسال اطلاعات اثر و صحت آن‌ها برای معاونت صنایع دستی استان مربوطه
- تنظیم یک جلسه حضوری با متقاضی صدور شناسنامه صنایع دستی، در صورت تأیید صحت اطلاعات ارسال شده
- چاپ شناسنامه صنایع دستی و ارسال آن به وزارت میراث فرهنگی برای تأیید معاون صنایع دستی کشور
- افزودن هولوگرام بر روی شناسنامه و ارسال آن برای مالک اثر هنری
نکات مهم در مورد شناسنامه صنایع دستی
در مورد صنایع دستی شناسنامه دار، این نکات را هم مد نظر داشته باشید:
- تگ شناسنامه صنایع دستی به صورت ضد‌آب و ضد‌رطوبت چاپ می‌شود و حاوی اطلاعات اثر هنری و شخص هنرمند است.
- از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت برای ثبت هر اثر هنری، یک کد یکتا(IR code) تعریف می شود.
- عکس محصول یا صنایع دستی به صورت ۳۶۰ درجه داخل سایت بارگذاری می‌شود.
- برای دریافت اطلاعات دقیق‌تر در مورد صنایع دستی شناسنامه دار و مراحل صدور این شناسنامه‌ها به سایت http://ihic.ir مراجعه کنید.
سخن آخر
در مجموع، با توجه به اینکه توسعه صنایع دستی به سرمایه اولیه زیادی نیاز ندارد و می‌توان در بخش مشاغل خانگی و به عنوان یک شغل زودبازده روی آن حساب کرد. صدور شناسنامه صنایع دستی، گامی مهم و مؤثر در جهت توسعه و اعتبار بیشتر این صنایع است. این سیستم یکپارچه، به رشد اقتصادی بالاتر در کشور کمک خواهد کرد و وجود کدهای معتبر شناسایی و برچسب‌های امنیتی، اعتبار این آثار فاخر را در سطح بین‌المللی بالاتر خواهد برد. هلیا باکس با عرضه صنایع دستی معتبر و با جعبه‌های لوکس و اختصاصی، سعی می‌کند گامی در رشد و توسعه بازار صنایع دستی ایران بردارد.